आर्थिक पाहणी अहवाल व केंद्रीय अर्थसंकल्प २०१५-१६

केंद्र व राज्य लोकसेवा आयोगाच्या सर्वच स्पर्धापरीक्षांसाठी अर्थसंकल्प आणि आर्थिक पाहणी अहवाल अभ्यासणे आवश्यक असते. परीक्षेच्या दृष्टीने आवश्यक ठरणाऱ्या मुद्दय़ांचा गोषवारा या लेखात दिला आहे.

केंद्रीय अर्थमंत्री अरुण जेटली यांनी २०१४-१५ चा आर्थिक  पाहणी अहवाल व २०१५-१६ चा केंद्रीय अर्थसंकल्प संसदेमध्ये २८ फेब्रुवारी २०१५ रोजी सादर केला. या वर्षीच्या आर्थिक पाहणी अहवालाची मांडणी आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीच्या धर्तीवर करण्यात आली आहे. अहवालाची मांडणी पुढील दोन खंडांमध्ये करण्यात आली आहे-

* Outlooks & Prospectus

* Data About Recent Developments

या अहवालाची व्यापक संकल्पना 'Creating Opportunities & Reducing Vulnerability' अशी होती.

महत्त्वाची आकडेवारी

* 'जीडीपी'मध्ये वृद्धी- ७.४ टक्के

* अर्थव्यवस्थेमध्ये वृद्धी- ७.५ टक्के

* दरडोई उत्पन्न- ८८,५३३ रुपये

* परकीय चलनसाठा- ३२८.७ अब्ज अमेरिकी डॉलर

* निर्यातवृद्धी- ४ टक्के 

* आयातवृद्धी- ३.६ टक्के

* कर जोडणी गुणोत्तर- १० टक्के

* कर्जामधील वाटा- अंतर्गत कर्जे ९२.७ टक्के व बाह्य़ कर्जे-७.३ टक्के.

* चलनवाढ- WPI ३.४ टक्के, CPP (IW) ६.४ टक्के.

अर्थसंकल्पातील महत्त्वाच्या तरतुदी

चालू घडामोडीचा अभ्यास कसा करावा...?

ब्रिटिशकालीन भारतात वृत्तपत्रे आणि नियतकालिकांनी एका बाजूला ज्ञान, शिक्षण आणि प्रबोधन तर दुसऱ्या बाजूला लोकांना संघटितरीत्या कृतिसज्ज बनवून वसाहतिक शोषणयंत्रणेच्या विरुद्ध उभे करण्याची महत्त्वपूर्ण भूमिका पार पाडली. स्वातंत्र्यानंतर वृत्तपत्रे आणि नियतकालिकांनी राज्यसत्तेच्या कारभार प्रक्रियेची समीक्षा करून राज्यसत्तेला लोकाभिमुख बनविण्याची भूमिका स्वीकारली. १९९० नंतर माहिती- तंत्रज्ञान क्रांतीच्या परिणामातून माहितीचे नवनवीन स्रोत समोर आले. अशा परिस्थितीत वृत्तपत्रे आणि नियतकालिकांना नव्या परिस्थितीला अनुकूल असे स्वरूप आत्मसात करणे भाग पडले. त्यातून साहजिकच माहितीच्या आदानप्रदान प्रक्रियेच्या स्पध्रेचा आरंभ झाला.

वृत्तपत्रांमध्ये दररोज स्थानिक पातळीवर घडलेल्या घटनांपासून आंतरराष्ट्रीय पातळीवर घडलेल्या घडामोडींपर्यंत आढावा घेतला जातो. त्यामध्ये घडलेल्या घडामोडींसंदर्भातील तथ्य, आकडेवारी, वर्णन आणि विश्लेषण अंतर्भूत असते. शासन आणि लोक यांच्यात आदानप्रदान किंवा संसूचन साधण्याचे कार्य वृत्तपत्राद्वारे पार पडते. थोडक्यात, अद्ययावत माहिती, दृष्टिकोन आणि विश्लेषणाच्या चर्चाविश्वाचा महत्त्वपूर्ण स्रोत म्हणून वृत्तपत्रांकडे आणि नियतकालिकांकडे पाहिले जाते.

राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार- 2015

पुरस्कार	चित्रपट / व्यक्ती
·        सर्वोत्कृष्ट चित्रपट (सुवर्णकमळ )	·        कोर्ट (दिग्दर्शक- अभिजित ताम्हाणे)
·        सर्वोत्कृष्ट मराठी चित्रपट	·        किल्ला
·        सर्वोत्कृष्ट बालचित्रपट	·        एलिजाबेथ एकादशी
·        सर्वोत्कृष्ट अभिनेता	·        विजय (नानू अवनल्ला अवळू- कन्नड )
·        सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री	·        कंगना राणावत (क्वीन)
·        सर्वाधिक लोकप्रिय चित्रपट	·        मेरी कोम

  ·        

प्रश्न मंजुषा- 44

1. भारताने नुकताच कोणत्या देशासोबत 'हायड्रोग्राफी' विकसनाचा करार केला आहे?

A. सेशल्स, मॉरीशस आणी श्रीलंका सोबत
B. सेशल्स आणी मॉरीशस सोबत
C. सेशल्स आणी श्रीलंका सोबत
D. श्रीलंका आणी मॉरीशस सोबत

बरोबर उत्तर आहे- B. सेशल्स आणी मॉरीशस सोबत
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी या 3 देशाच्या दौर्यावर असताना हा सागरासंबंधीचा हायड्रोग्राफी विकसनाचा करार वरील दोन देशासोबत झाला आहे.

-----------------------------------------------------------------------------

2. खालील पैकी कोणते विधान 'अचूक' आहे?

अ. डॉ. मिनोती आपटे यांना नुकताच ऑस्ट्रेलियाचा 'वूमन ऑफ दि इयर' हा पुरस्कार प्राप्त झाला आहे.
ब. त्यांना 2014 चा 'ऑर्डर ऑफ ऑस्ट्रेलिया मेडल' हा पुरस्कार सुधा मिळाला आहे.
क. त्यांचा जन्म औरंगाबादचा आहे.
ड. 'प्यानक्रियेटोलोजी' या नियतकालिकेच्या त्या संपादक आहेत.

A. अ, ब आणी क
B. अ, ब आणी ड
C. फक्त अ आणी ब
D. वरील पैकी सर्व.

बरोबर उत्तर आहे- D. वरील पैकी सर्व.

-----------------------------------------------------------------------------

3. रॉयल सोसायटीच्या अध्यक्षपदी नुकतीच कोणत्या भारतीयाची निवड झाली आहे?

महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग (MPSC)

महाराष्ट्र राज्य/ शासनाच्या प्रशासकीय सेवेमध्ये जाण्याकरिता महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगातर्फे विविध स्पर्धा परीक्षा घेण्यात येतात. भारतीय राज्यघटनेच्या कलम  315 नुसार 'महाराष्ट्र लोक सेवा आयोग' निर्माण केला असून घटनेच्या कलम 320 नुसार सेवकभरती व त्यासंबंधी सल्ला देण्याचे कार्य आयोगातर्फे होते.

महाराष्ट्रामध्ये ' महाराष्ट्र लोक सेवा आयोग' १ मे १९६० रोजी स्थापन करण्यात आला.

महाराष्ट्र लोक सेवा आयोगातर्फे विविध सेवाकारिता भरती परीक्षा घेण्यात येते.

उदा.
१) राज्य सेवा परीक्षा
२)PSI/STI/ASST.
३)महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा
४)महाराष्ट्र अभियांत्रिकी सेवा परीक्षा
५)महाराष्ट्र  कृषी सेवा परीक्षा
६)न्यायालयीन सेवा परीक्षा
७)सहायक मोटर वाहन निरीक्षक परीक्षा
८)लिपिक -टंकलेखक परीक्षा

त्याच प्रमाणे इतरही राज्य शासनाच्या विभागातील गट- अ आणी गट- ब ची पदे आयोग 'सरळ सेवा भर्ती'द्वारे आयोग वेळोवेळी भरत असतो.

परीक्षेसाठी पात्रता:-

प्रश्न मंजुषा- 43

1. भारतातील पहिला बायोडीझेल प्रकल्प कोठे सुरु होत आहे?

A. नागपुर
B. विशाखापत्तनम
C. उदयपुर
D. काकिनाडा

बरोबर उत्तर आहे- D. काकिनाडा

-----------------------------------------------------------------------------

2. देशातील पहिले बायोटेक शहर कोणते?

A. चंदीगड
B. लखनौ
C. अहमदाबाद
D. कोची

बरोबर उत्तर आहे- B. लखनौ

-----------------------------------------------------------------------------

3. देशात National Research Centre on Camel कोठे आहे?

DIAT, Pune येथे 3 जागा.

Deference Institute Of Advanced Technology (DIAT), पुणे येथे खालील पदे भरण्याकरिता अर्ज मागविण्यात येत आहे.

Assistant Registrar - 01
Pay Scale: INR 15600-39100 + Grade Pay INR 5400/-

Laboratory Officer - 01
Pay Scale: INR 9300-34800 + Grade Pay INR 4600/-

Superintendent - 01
Pay Scale: INR 9300-34800 + Grade Pay INR 4600/-

अर्ज भरण्याची शेवटची तारीख:- 30 मार्च 2015 

वेबसाईट:- http://www.diat.ac.in/

जाहिरात डाउनलोड करा:- Download